Paşinyan nəyə görə bu dəfə də məyus oldu...

Artıq adi hal olub. KTMT-nın hər iclasında erməni baş nazir Azərbaycanın məsələsini qaldırır, birliyi Ermənistanın təhlükəsizliyi ilə ciddi maraqlanmamaqda ittiham edir. Amma hər dəfə də rədd cavabı alır və təşkilat üzvləri tərəfindən tamam etinasız qarşılanır.

Bu dəfə də belə oldu. Əvvəlcə onu deyək ki, bu günlərdə KTMT-nın Ermənistanda keçirilən sammitində rəhbərlik İrəvandan Astanaya keçdi və ümid etmək olar ki, bundan sonra Nikol Paşinyanın sərsəm bəyanatları bir az azalacaq. Amma erməni baş nazir bu dəfə də fürsəti əldən vermədi və özünün sərsəm ittihamlarını yenidən dilə gətirdi.

Ümumiyyətlə götürdükdə isə, İrəvan Moskvadan həmişə Qafqazdakı maraqlarını Ermənistanın maraqlarına tabe etməyi tələb edib. Amma bu günə qədər buna nail olmayıb, hər dəfə rədd cavabı alıb, çünki Rusiya böyük dövlətdir və onun Cənubi Qafqazda özəl maraqları var.

İrəvan hər dəfə özünün Rusiyadan umacaqlarını dilə gətirəndə İsraillə ABŞ-ın münasibətlərini misal göstərir, guya ki, Vaşinqtonun hər məsələdə qeyd-şərtsiz Təl-Əvivi müdafiə etdiyini deyir, halbuki qətiyyən belə deyil. Əgər elə olsaydı, ən azı ABŞ on illər bundan əvvəl Tehrana qarşı müharibə açardı...

O ki qaldı qonşu Rusiyaya, Dağlıq Qarabağ ondan ötrü özünün regiondakı maraqlarını təmin etmək üçün rıçaqlardan biridir. Moskva böyük məmnuniyyətlə Dağlıq Qarabağı “özəlləşdirərdi” və vaxtaşırı belə istəyin əlamətləri sezilir. Bunu neçə illər bundan əvvəl Gürcüstanın prezidenti Mixeil Saakaşvili BMT-dəki çıxışında demişdi. Amma bu, heç də onun kəşfi deyildi, otuz il ərzində bunu sezmək üçün elə bir dərin ağıl tələb olunmurdu. Rusiya daim Dağlıq Qarabağı Azərbaycanla Ermənistan arasında “alma”ya çevirib, onu daim gah Bakıya, gah da İrəvana tərəf “uzadır”.

Amma indi proses həlledici məqama gəlib çıxıb. Avropalı diplomatlar və siyasətçilər bir məsələdə haqlıdırlar ki, Ukraynada bataqlığa düşən Rusiya hazırda daha çox öz sülhməramlılarının Qarabağda qalma müddətinin necə artırılması haqqında düşünür və heç də yaxın müddətdə Dağlıq Qarabağ məsələsinin həll olunmasını istəmir. Bunu son günlərin hadisələri, eləcə də Soçidəki son görüş, Moskvadan Dağlıq Qarabağa göndərilən kadrlar göstərdi.

Hazırda il başa çatmaq üzrədir. Brüsseldəki son görüşdə daha bir görüşün noyabr ayında olacağı deyilirdi. Ayın başa çatmasına cəmi bir neçə gün qalıb və hələ də ümid edilir ki, görüş baş tutacaq, amma bu xüsusda hələ ki konkret bir söz deyilmir.

Əvəzində görüşün dekabrın birinci on günlüyündə baş tutacağı bildirilir. Amma Ermənistan tərəfi Fransa prezidentinin görüşə qatılmayacağı təqdirdə özünün də görüşdə iştirak etməyəcəyini bildirir. Azərbaycanın isə Emmanuel Makrona münasibəti bəllidir. Bu isə o deməkdir ki, görüş, ümumiyyətlə, baş tutmaya da bilər.

Hazırda diqqətlər regionda daha bir məsələyə - İrandakı proseslərə yönəlib. Onlar heç də Ukraynadan az maraq kəsb etmir. Etirazlar üçüncü aydır ki, davam edir, beş yüzə yaxın adam həlak olub və rejim qəti geri çəkilmir.

Siyasi müşahidəçilər prosesin vətəndaş müharibəsinə adlayacağını deyirlər. Ona görə də Azərbaycan bu çoxkomponentli prosesin hər detalına, hətta qonşuluğumuzda daha bir Suriyanın meydana çıxmasına hazır olmalıdır.

Bu isə heç də ən ürəkaçan ssenari deyil, milyonlarla qaçqın Azərbaycana və Türkiyəyə doğru istiqamət götürə bilər...

Amma ümid edək ki, bu ssenariyə ehtiyac qalmayacaq və proseslər nisbətən başqa ssenarilərlə tənzimlənəcək. İran cəmiyyətinin siyasi təcrübəsi böyükdür. Ən azı unutmayaq ki, onlar ötən əsrin yetmişinci illərində indikindən heç də mülayim olmayan şah rejimini deviriblər. Yeri gəlmişkən, keçmiş şahın oğlu proseslərə təsir etməyə çalışır. Amma bəlkə də ABŞ-da kimsə bu ssenariyə önəm verir, amma İran cəmiyyəti bu haqda heç düşünmür də. Ola bilsin, ABŞ-da kimsə Misirdə olduğu kimi Hüsnü Mübarəki devirib onun yerinə Sisi kimi birisini gətirmək istəsin. Amma bu variant çəyin ki İranda keçərli olsun. Hazırda İranda etirazlar daha çox milli müstəviyə istiqamət götürür. Elə ABŞ kimi dövlətləri gözləmə mövqeyi tutmağa vadar edən də budur, çünki onların planında İranın bölünməsi ssenarisi yoxdur...

Hüseynbala Səlimov

Musavat.com

Tarix: 26 Noyabr 2022, 10:53

Xəbər lenti